هر اقدام غیر مسلحانهای که موجب کاهش آسیب پذیری نیروی انسانی، ساختمان ها، تاسیسات، تجهیزات، اسناد و شریان های کشور در مقابل عملیات خصمانه و مخرب دشمن گردد، پدافند غیرعامل (Passive Defense)خوانده می شود.
به بیان سادهتر پدافند غیرعامل، مجموعه اقداماتی است که انجام می شود تا در صورت بروز جنگ، خسارات احتمالی به حداقل میزان خود برسد. هدف از اجرای طرحهای پدافند غیرعامل کاستن از آسیبپذیری نیروی انسانی و تجهیزات حیاتی و حساس و مهم کشور علی رغم حملات خصمانه و مخرب دشمن و استمرار فعالیتها و خدمات زیر بنایی و تامین نیازهای حیاتی و تداوم اداره کشور در شرایط بحرانی ناشی از جنگ است. به عنوان مثالی ساده، از پدافند غیرعامل می توان به استتار، اختفا و ایجاد سرپناه برای تاسیسات مهم و استراتژیک اشاره کرد. در پدافند عامل فقط نیروهای مسلح مسئولیت دارند. در حالی که در پدافند غیرعامل تمام نهادها، نیروها، سازمان ها، صنایع و حتی مردم عادی می توانند نقش مؤثری بر عهده گیرند.
اهداف پدافند غیر عامل
· ایمنی سازی مراکز حیاتی، حساس و مهم. · توسعه کمی و کیفی نیروی انسانی متخصص. · ارتقاء قابلیت بقا و حفظ کشور در شرایط بحران. · افزایش آستانه مقاومت ملی و تقویت مولفه های مقاومت در مقابل تهدیدات. · فرهنگ سازی و ایجاد باور عمومی در مورد تاثیر پدافند غیر عامل در کاهش آسیب پذیری. · کسب امنیت پایدار در توسعه و پایدار سازی زیرساخت های حیاتی کشور. · تحقیق و پژوهش، تولید علم و فناوری و فرهنگ سازی و تبدیل آن به معارف عمومی. · تکمیل چرخه دفاعی کشور و تعامل مثبت با دفاع عامل و پدافند غیر عامل. · نهادینه کردن رعایت اصول و ضوابط پدافند غیر عامل در طرح های توسعه منتهی به ایجاد مراکز طبقه بندی. · کاهش مجموعه آسیب پذیری های کشور و نمایان نمودن اقتدار ملی ناشی از آن به عنوان یکی از مولفه های بازدارندگی. · به حداقل رسانیدن تاثیر تهدیدات نظامی دشمن بر زیرساخت های حیاتی، حساس و مهم. · توسعه کمی و کیفی ظرفیت و توان اجرایی پدافند غیر عامل در بدنه مهندسی کشور (مشاوره و اجرا).