گروه مهندسی عمران دانشگاه صنعتی قم در سال 1388 با پذیرش دانشجو در مقطع کارشناسی روزانه و نوبت دوم فعالیت خود را آغاز نمود. و در حال حاضر حدود 200 دانشجو در این رشته مشغول به تحصیل هستند.
اهمیت و ضرورت:
مهندسی عمران، از جمله رشته‌هایی است که بیانگر کاربرد علم در ایجاد سازندگی و عمران کشوراست. یعنی هر چیزی که به آبادی یک کشور باز می‌گردد، مانند سد، فرودگاه، جاده، برج،تونل، دکل‌های مخابرات، ساختمانهای مقاوم در مقابل زلزله، سیل و آتش، نیروگاه‌هایبرق و مصالح سبک، ارزان و با کیفیت مناسب برای ساخت و ساز، در حیطه کار مهندسعمران قرار می‌گیرد. مهندسی عمران طیف بسیار وسیعی از کارها را در برمی‌گیرد. هدف از این رشته تربیت نیروهای متخصصی است که بتوانند درپروژه‌های مختلف عمرانی در زمینه‌های ساختمانی، راه‌سازی، پل‌سازی ، سازه‌ها وبناهای آبی، جمع‌آوری و دفع فاضلاب و … مسوولیت طرح، محاسبه و اجرا و نظارت براجرا را بر عهده گیرند.
پیشرفتهای بزرگی که امروزه شاهد آن هستیم در سایه آرامش و ایمنی ایجاد شده توسط مهندسی عمران حاصل گردیدهاست. مهار قهر طبیعت همانند: سیل و زلزله و طوفان‌های وحشتناک، هدیههایی هستند که مهندسی عمران به جامعه امروزی عطا کرده است. از طرف دیگر راه‌های ارتباطی که همچون شریانهای حیاتی جامعه هستند، سدهای عظیمی که برق را به ارمغان می‌آورند، تونل‌هایی که دل کوهها را میشکافند و ... همگی شواهدی بر اهمیت این رشته مهندسی دارند.
رشته مهندسی عمران:
مهندسی عمران، یک مدرک تحصیلی است که به فرد پس از تحصیل در دانشگاه اعطا میشود، ولی به عنوان شغل به حساب نمیآید. بدلیل گسترده بودن حوزه فعالیت دانش آموختگان این رشته، شغل‌هایی که یک مهندسی عمران میتواند داشته باشد، به صورتهای مختلفی طبقهبندی میشوند. یک مهندس عمران میتواند در حوزه پیمانکاری، مشاوره، نظارت و یا اگر دقیق‌تر به موضوع بنگریم در قسمت‌های ساختمان‌سازی، سدسازی، راه‌سازی، پالایشگاه و سازههای صنعتی، مدیریت ساخت، سازههای دریایی و ... فعالیت داشته باشد.
رشته عمران در کشور ایران در مقاطع کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا تدریس میشود و امکان گرفتن مدرک در هرکدام از مقاطع برای دانشجویان وجود دارد. با بالارفتن سطح تحصیلی، به دلیل گسترده بودن زیر مجموعهها، زمینه فعالیت محدود و بصورت تخصصی درمیآید، برای مثال یک دانشجو در دوره کارشناسی عمران، بصورت ضمنی تمام دروس زیر مجموعههای مختلف را مطالعه می‌کند و تقریباً با تمام زیر مجموعهها بصورتی محدود آشنا میشود، ولی در دورههای بالاتر فقط یکی از زمینهها، مورد مطالعه دقیق‌تر قرار می‌گیرد.
همان گونه كه اشاره شد، فارغ التحصیلان این رشته می‌توانند پس از پایان تحصیلات، مسوولیت‌های متفاوتی نظیر طراحی، محاسبه، اجرا و نظارت بر اجرای طرحهای مختلف عمرانی را به عهده گیرند که از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
- محاسبه، ساخت و اجرا و تا حدودی طراحی ساختمانهای مختلف مسكونی، اداری و صنعتی اعم از آجری، بتنی وفولادی، نظیر ساختمانهای مسكونی ویلایی، چند طبقه، آپارتمانها و برج‌های بلند و همچنین كارهای ساختمانی اداره‌ها، مدرسه‌ها، بیمارستانها، كارخانه‌ها و مراكز صنعتی، ساختمانها و مراكز ورزشی، تالارهای اجتماعات و ...
- طراحی، محاسبه و اجرای راه‌ها و جاده‌های مختلف ارتباطی داخل و خارج شهرها و روستاها اعم از: راه‌های شوسه، راه‌های آسفالته، بزرگ راه‌ها و نیز راه آهن (شامل مسیریابی، پیاده كردن مسیر، زیر‌سازی و روسازی).
- ساخت و اجرا و در مواردی طراحی و محاسبه انواع پلهای بتنی وفلزی و با دهانه‌ها و ابعاد و شكل‌های متفاوت نظیر: پلهای داخل شهری و روگذرها، پلهای خارج شهری و جاده‌ها.
- اجرای سدهای مختلف خاكی و بتنی و نیز بندهای انحرافی و سایر تاسیسات وابسته، نظیر تونل یا كانال انحراف آب رودخانه (جهت اجرای عملیات كارگاهی در ضمن ساخت سد)، تاسیسات آبگیری از سد و كنترل ارتفاع آب در پشت سد و ...)
- اجرای كارهای مربوط به ساماندهی رودخانه‌ها.
- طراحی، محاسبه و ساخت خطوط انتقال آب اعم از انواع لوله‌های تحت فشار و یا كانال‌های با سطح آزاد آب كه به منظور انتقال آب از سدها و دریاچه‌ها و ... برای مصارف كشاورزی، شرب و صنعتی به مناطق مورد نیاز و نیز جهت انتقال آب از تصفیه‌خانه‌های آب به مخازن آب و از آن جا به مناطق مصرف، ساخته میشوند.
- ساخت تصفیه‌خانه‌های آب و فاضلاب شامل: ساختمانها، تاسیسات مربوط، محوطه سازی و ...
- طراحی، محاسبه وساخت شبكه‌های آبرسانی به مناطق شهری و روستایی جهت تامین آب شرب مورد نیاز افراد و تاسیسات مربوطه نظیر: مخازن آب،لوله‌كشی، انشعابات، و ...
- طراحی، محاسبه و ساخت شبكه‌های جمع‌آوریو دفع آب‌های سطحی ناشی از نزولات جوی در خیابانها وسایر مناطق شهرها و شهركها و همچنین شبكه‌های جمع‌آوری و دفع فاضلاب‌های خانگی و صنعتی و انتقال آنها به خارج از شهر و تصفیه خانه ها.
- انجام بسیار از كارهای نقشه‌برداری كه برای كارهای ساختمانی مختلف نظیر: راه‌سازی، سدسازی و برای پیاده نمودن و اجرای دقیق نقشه ها مورد نیاز است و همچنین تا حدودی كارهای نقشه‌كشی طراحی و معماری.
موقعیتهای شغلی و محل‌های كار
مراكز مختلفی به صورت مستقیم و غیر‌مستقیم در فعالیت‌های عمرانی نقش دارند كه هر یك به تناسب نوع فعالیت خود، اقدام به جذب فارغ التحصیلان این رشته می‌كنند. وزارت‌خانه‌های مسكن و شهر‌سازی، راه و ترابری و نیرو بهصورت گسترده‌تر و سایر وزارت خانه‌ها، اداره‌ها، سازمانها، مراكز دولتی و خصوصی نظیر: وزارت‌خانه‌های آموزش وپرورش، كشاورزی، علوم، تحقیقات و فناوری،بانكها و ... به صورت غیر‌مستقیم برای كارهای عمرانی خود مثل طرح محاسبه، اجرا و نظارت بر اجرا، نیاز به استخدام مهندسان عمران دارند. علاوه بر آن، شركتهای مختلف مهندسان مشاور كه در كشور به صورت گسترده وظیفه طراحی، محاسبه و نظارت براجرای پروژه‌های ساختمانی را برعهده دارند، همچنین شركتهای ساختمانی و راه‌سازی دولتی و خصوصی كه در اجرای این طرحها فعالیت دارند،تعداد كثیری از فارغ التحصیلان رشته عمران را استخدام می‌كنند. تاسیس شرکت‌های مهندس مشاور و پیمانکاری و اخذ مجوزهای لازم از سازمان‌های مربوطه و جذب مهندسین کار آزموده و فعالیت به این شکل از دیگر محورهای فعالیت در این رشته می‌باشد.
ادامه تحصیل
ادامه تحصیلات در دوره بعد از كارشناسی را تحصیلات تكمیلی می‌نامند كه شامل: كارشناسی ارشد و دكترای تخصصی است. در دوره كارشناسی ارشد ناپیوسته، دانشجو حدود 32 واحد آموزشی تخصصی را كه به تناسب رشته، تعدادی از واحدهای آن را پایان نامه (یا رساله) تشكیل می‌دهد، می‌گذراند و معلومات خود را در یك زمینه خاص از رشته، گسترده‌تر از مقطع كارشناسی افزایش می‌دهد.
گرایشهای مختلف كارشناسی ارشد و دكتری در رشته عمران
فارغالتحصیلان مقطع كارشناسی عمران، می‌توانند در مقطع كارشناسی ارشد در گرایشهای مختلف: سازه، سازههای هیدرولیكی،مهندسی زلزله، راه وترابری، مكانیك خاك وپی، مهندسی آب، سازههای دریایی،مهندسی مدیریت ساخت، مهندسی برنامه‌ریزی حمل و نقل،مهندسی نقشه برداری (ژئودزی)، فتوگرامتری و مهندسی محیط زیست به تحصیل ادامه دهد و در هر یك از گرایشهای یاد شده زیر شاخه‌های تخصصی‌تری وجود دارد كه در مقطع دكترای تخصصی و به خصوص در ضمن انجام رساله دكتری به آن پرداخته میشود.امكان ادامه تحصیل در تمام گرایشهای یاد شده درمقطع كارشناسی ارشد و دكتری در داخل كشور وجود دارد.