دیابت
دیابت بیماری است که با کمبود مطلق ( دیابت نوع یک ) و یا کمبود نسبی ( دیابت نوع دو ) انسولین شناخته می شود . در این بیماری غلظت قند خون بیش از حد طبیعی است . دیابت یکی از مسایل مهم در ارتباط با سلامتی جوامع می باشد بطوریکه در آمریکا یکی از دلایل اصلی مرگ و میر می باشد . این بیماری در سال 2002 بطور مستقیم و غیر مستقیم در حدود 132 میلیارد دلار هزینه به دنبال داشته است . در آمریکا بیش از 2/18 میلیون بیمار دیابتی وجود دارد که تنها در حدود 13 میلیون نفر از آنها تشخیص داده شده اند و توزیع بیماری در بین افراد جامعه بطور یکسان و همگن نیست . دیابت بطور غیرمستقیم موجب صدمه و مرگ و میر افراد بواسطه کوری ، بیماری های کلیوی ، بیماریهای قلبی ، سکته و بیماری های عروق محیطی می گردد . بیماران دیابتی بر اساس علت بیماری آنها مربوط به نبود انسولین باشد ( دیابت نوع یک ) یا مربوط به مقامت در برابر انسولین باشد ( دیابت نوع دو ) ؛ به دو گروه مجزا تقسیم می شوند . دیابت نوع یک یا وابسته به انسولین ، بیشتر در بین افراد جوان شایع می باشد و در ارتباط با عفونتهای ویروسی است . علائم هشدار دهنده آن عبارتند از :
- تکرر ادرار و تشنگی غیرمعمول
- گرسنگی شدید
- کاهش وزن سریع ، ضعف و خستگی
- کج خلقی ، حالت تهوع و استفرغ
از آنجا که در بدن افراد مبتلا به دیابت نوع یک ، انسولین تولید نمی شود ، لذا آنها وابسته به تزریق انسولین می باشند تا غلظت قند خون آنها در حد طبیعی حفظ شود . دیابت نوع دو نسبت به نوع یک ، بطور آهسته تری در طول زندگی گسترش می یابد . در حدود 90 تا 95 درصد از افراد دیابتی مبتلا به دیابت نوع دو می باشند و در عمدتاً در ارتباط با بخش فوقانی بدن یا چاقی آندروئید می باشد . افزایش توده بافت چربی نتیجه مقاومت در برابر انسولین می باشد که معمولاً در بدن به اندازه کافی در دسترس می باشد . با اینحال برخی افراد دیابتی نوع دو ممکن است نیاز به تزریق انسولین یا داروهای خوراکی باشند تا به این ترتیب غده پانکراس را جهت تولید انسولین اضافی ( بیشتر ) تحریک کنند . درمان دیابت نوع دو شامل رژیم غذایی و فعالیت بدنی جهت کاهش وزن و کنترل قند خون می باشد . جدول 1 بطور خلاصه تفاوتهای موجود بین دیابت نوع یک و نوع دو را بیان کرده است .
جدول 1. مقایسه ویژگیهای دیابت نوع یک و دو
ویژگی |
دیابت نوع یک ( وابسته به انسولین ) |
دیابت نوع دو ( غیروابسته به انسولین ) |
نام دیگر درصد شیوع سن ابتلا گسترش بیماری سابقه خانوادگی نیاز به انسولین انسولین طبیعی کتواسیدوز چاقی بدن |
دیابت نوجوانان 10 % کمتر از 20 سریع غیرمتداول همیشه خیر یا خیلی کم معمولاً طبیعی یا لاغر |
دیابت بزرگسالان 90 % بیشتر از 40 آهسته متداول معمولاً اما نه همیشه طبیعی یا بیشتر از آن به ندرت عموماً چاق |